ร่างประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ว่าด้วยโครงการอนุรักษ์และการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืนในอุทยานแห่งชาติ พ.ศ...
คณะรัฐมนตรีรับทราบร่างประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมว่าด้วยโครงการอนุรักษ์และการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืนในอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. ..... ตามที่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) เสนอ โดยให้รับความเห็นของสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติไปพิจารณาดำเนินการต่อไปด้วย
สาระสำคัญของร่างประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ว่าด้วยโครงการอนุรักษ์ฯ ที่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเสนอ เป็นการดำเนินการตามมาตรา 65 วรรคสองแห่งพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562 ซึ่งร่างประกาศมีสาระสำคัญเป็นการจัดทำโครงการอนุรักษ์และการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืนในอุทยานแห่งชาติ จำนวน 7 แห่ง ที่กรมการปกครองตรวจสอบแนวเขตการปกครองแล้ว ได้แก่ 1) อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ จังหวัดตาก 2) อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสุรินทร์ จังหวัดพังงา 3) อุทยานแห่งชาติภูจอง - นายอย จังหวัดอุบลราชธานี 4) อุทยานแห่งชาติเฉลิมรัตนโกสินทร์ จังหวัดกาญจนบุรี 5) อุทยานแห่งชาติขุนน่าน จังหวัดน่าน 6) อุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า จังหวัดพิษณุโลก และจังหวัดเลย และ
7) อุทยานแห่งชาติลานสาง จังหวัดตาก ซึ่งมีกำหนดระยะเวลา 20 ปี นับแต่วันที่ประกาศนี้มีผลใช้บังคับ เพื่อให้ประชาชนที่อยู่อาศัยหรือทำกินในอุทยานแห่งชาติ หรืออยู่อาศัยโดยรอบอุทยานแห่งชาติ สามารถเข้าไปเก็บหาหรือใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติที่สามารถเกิดใหม่ทดแทนได้ตามฤดูกาลในอุทยานแห่งชาติได้ซึ่งจะเป็นประเภทจำพวกพืช เห็ด สัตว์ สมุนไพร และแมลง เช่น ผักหวาน เห็ดเผาะหนัง ปลากดคัง มะขามป้อม ผึ้ง โดยจะต้องเป็นไปเพื่อการดำรงชีพอย่างเป็นปกติธุระ กล่าวคือ เพื่อการบริโภคหรือใช้สอยภายในครัวเรือน รวมถึงการค้าขายซึ่งจะต้องเป็นไปตามวิถีชีวิต ไม่ใช่เป็นการประกอบธุรกิจของนายทุน อันเป็นการแก้ไขปัญหาการดำรงชีพตามวิถีชุมชนหรือวิถีชีวิตตั้งเดิมของประชาชนดังกล่าวและควบคุมการใช้ประโยชน์ซึ่งทรัพยากรธรรมชาติดังกล่าวให้มีความเหมาะสมและไม่ส่งผลกระทบต่อธรรมชาติ สัตว์ป่า ความหลากหลายทางชีวภาพ และระบบนิเวศ โดยได้กำหนดให้หัวหน้าอุทยานแห่งชาติแต่ละแห่งสำรวจชุมชนที่อยู่อาศัยหรือทำกินในอุทยานแห่งชาติ หรืออยู่อาศัยโดยรอบอุทยานแห่งชาติ (ไม่ได้กำหนดพื้นที่หรือรัศมีไว้ โดยจะพิจารณาวิถีชุมชนหรือวิถีชีวิตดั้งเดิมในการดำรงชีพประกอบ เช่น มีการเข้าไปเก็บผัก พืช หรือทำประมงพื้นบ้าน ซึ่งจะอยู่ในระยะทางที่สามารถเดินทางได้ปกติ) และประกาศรายชื่อชุมชนดังกล่าว รวมถึงประกาศพื้นที่โครงการซึ่งจะต้องอยู่ในแนวเขตโครงการตามที่กำหนดไว้ท้ายประกาศนี้ และจัดทำบัญชีประเภท ชนิด จำนวน ปริมาณ ฤดูกาลช่วงระยะเวลาการเก็บหาหรือใช้ประโยชน์ (บัญชีดังกล่าวจะมีความแตกต่างไปตามพื้นที่อุทยานแห่งชาติ) สำหรับบุคคลที่จะได้รับอนุญาตให้เข้าไปเก็บหาหรือใช้ประโยชน์จะต้องมีชื่อในทะเบียนบ้านของหมู่บ้านที่ได้ทำการสำรวจชุมชน และจะต้องเก็บหาหรือใช้ประโยชน์ได้เฉพาะตามประเภท ชนิด จำนวน ปริมาณ ฤดูกาลช่วงระยะเวลาที่อุทยานแห่งชาติกำหนด โดยไม่สามารถให้บุคคลอื่นที่ไม่ใช่บุคคลในครัวเรือนเก็บหาหรือใช้ประโยชน์ดังกล่าวแทนได้ อีกทั้งยังมีหน้าที่จะต้องปฏิบัติ อาทิ จะต้องดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่โครงการ ไม่บุกรุก แผ้วถาง หรือขยายพื้นที่ ไม่เคลื่อนย้ายหรือทำลายหลักเขต รวมถึงกำหนดให้มีการประเมินผลการดำเนินโครงการซึ่งให้อำนาจรัฐมนตรีในการสั่งให้ยุติการดำเนินโครงการ และให้นำพื้นที่มาฟื้นฟูหรือดำเนินการอนุรักษ์ให้คงความสมบูรณ์ตามธรรมชาติต่อไป
(โปรดตรวจสอบมติคณะรัฐมนตรีที่เป็นทางการจากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีอีกครั้ง)
ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี นางสาวแพทองธาร ชินวัตร (นายกรัฐมนตรี) 12 พฤศจิกายน 2567
11337