(ร่าง) นโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ (พ.ศ. 2566 - 2580)

          คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบ (ร่าง) นโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ (นโยบายและแผนฯ) (พ.ศ. 2566 - 2580) ตามที่สำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (สคทช.) เสนอ

          (ร่าง) นโยบายและแผนฯ มีสาระสำคัญสรุปได้ ดังนี้

          1. หลักการ

                  1.1 วัตถุประสงค์ มี 3 ประการ

                           1) เพื่อเป็นกรอบนโยบายและทิศทางในการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศอย่างบูรณาการในระยะ 15 ปีข้างหน้า

                           2) เพื่อให้ทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องใช้เป็นกรอบแนวทางในการจัดทำแผนปฏิบัติการด้านการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินระยะกลาง (5 ปี) และสามารถนำไปขับเคลื่อนในการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศเป็นไปอย่างเหมาะสม เป็นไปในเชิงรุก และมีประสิทธิภาพ

                           3) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ โดยคำนึงถึงมิติทางด้านเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม และความมั่นคงของประเทศ รวมถึงสามารถสร้างความสมดุลและยั่งยืนในการพัฒนาประเทศ 

                  1.2 หลักการสำคัญในการกำหนดนโยบาย ประกอบด้วย 

                           1) หลักธรรมาภิบาลที่มุ่งให้เกิดความยั่งยืนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

                           2) หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่มุ่งเน้นการวางรากฐานของสังคมให้พึ่งพาตนเองได้และเกิดความมั่นคงสามารถต่อยอดสู่การพัฒนาเศรษฐกิจที่สร้างความเจริญเติบโตให้กับประเทศอย่างมั่นคั่ง

                           3) หลักการอนุรักษ์ดินและน้ำเพื่อมุ่งเน้นให้เกิดการใช้ประโยชน์สูงสุดบนพื้นที่ดิน มีความยั่งยืน โดยเลือกวิธีการผสมผสานมาตรการให้เหมาะสมเพื่อให้การทำการเกษตรเกิดความยั่งยืน

                           4) หลักการบริหารจัดการเชิงระบบนิเวศที่มุ่งเน้นให้เกิดความสมดุล การแบ่งปันการใช้ประโยชน์ในทรัพยากรธรรมชาติอย่างเท่าเทียมกัน

                           5) หลักการระวังไว้ก่อนที่มุ่งเน้นการจัดการเชิงรุกที่เน้นการป้องกันผลกระทบ โดยการสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้กับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

                           6) หลักภูมิสังคมที่มุ่งเน้นการพัฒนาตามสภาพความเป็นจริงของภูมิประเทศ ลักษณะของพื้นที่ วิถีชีวิต ค่านิยม ความหลากหลายทางวัฒนธรรม โดยคำนึงถึงความพร้อมของทุกคนในสังคม

                           7) หลักการมีส่วนร่วมของประชาชนที่มุ่งเน้นการร่วมคิด ร่วมแก้ไขปัญหา ร่วมตัดสินใจ และร่วมกันพัฒนาที่จะนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน

                           8) หลักการพัฒนาที่ยึดคนเป็นศูนย์กลางเพื่อให้เกิดภาวะยั่งยืน เกิดความสมดุลซึ่งจะนำไปสู่การสร้างสังคมที่พึงปรารถนา

                           9) หลักการพัฒนาที่ยั่งยืนที่มุ่งเน้นการคำนึงถึงขีดจำกัดของทรัพยากรธรรมชาติควบคู่ไปกับการอนุรักษ์และ ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยการสร้างสมดุลของการพัฒนาทั้ง 3 มิติ ได้แก่ มิติด้านการพัฒนาเศรษฐกิจที่ยั่งยืน มิติด้านการพัฒนาสังคมที่ยั่งยืน และมิติด้านการพัฒนาสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืน

                           10) หลักการพัฒนาที่มุ่งผลสัมฤทธิ์ซึ่งมุ่งเน้นให้ความสำคัญกับวัตถุประสงค์และผลสัมฤทธิ์ของการดำเนินงานทั้งในแง่ของผลผลิต (Output) ผลลัพธ์ (Outcome) และความคุ้มค่าของเงิน (Value for Money) 

                  1.3 วิสัยทัศน์

                           การบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด สมดุล เป็นธรรม และยั่งยืน 

                  1.4 พันธกิจ มี 4 ประการ 

                           1) สงวนหวงห้ามที่ดินของรัฐ และอนุรักษ์ ฟื้นฟู ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ป่าเพื่อรักษาความสมดุลของระบบนิเวศ

                           2) เพิ่มประสิทธิภาพการใช้ประโยชน์ที่ดินและทรัพยากรดินให้เกิดประโยชน์สูงสุด

                           3) กระจายการถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรม และส่งเสริมการจัดที่ดินทำกินให้ประชาชน

                           4) เพิ่มศักยภาพกลไก เครื่องมือ องค์ความรู้ด้านการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดิน 

                  1.5 เป้าประสงค์ มี 4 ประการ 

                           1) แนวเขตที่ดินของรัฐมีความชัดเจน รวมถึงเพิ่มและรักษาพื้นที่ป่าธรรมชาติและป่าเศรษฐกิจเพื่อการใช้ประโยชน์ให้มีสัดส่วนร้อยละ 50 ของพื้นที่ประเทศ เป็นไปตามเป้าหมายของแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ

                           2) ที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศมีการนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด เพื่อเป็นฐานในการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน

                           3) การกระจายการถือครองที่ดินของประเทศมีการกระจายตัวมากขึ้น และประชาชนที่ได้รับการจัดที่ดินมีคุณภาพชีวิตที่ดี

                           4) มีกลไก เครื่องมือ องค์ความรู้ ด้านการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศที่มีประสิทธิภาพ

         2. นโยบายหลัก 4 ด้าน 19 ตัวชี้วัด 11 แนวทางการพัฒนาหลัก และ 17 แผนงานที่สำคัญ มีดังนี้

          การขับเคลื่อนนโยบายและแผนฯ (พ.ศ. 2566 - 2580) ไปสู่การปฏิบัติ มีดังนี้

        1. แนวทางการขับเคลื่อนนโยบายและแผนฯ ไปสู่การปฏิบัติ 

                 1.1 การผลักดันให้นโยบายและแผนฯ เป็นส่วนขยายภายใต้แผนระดับที่ 1 (ยุทธศาสตร์ชาติ) แผนระดับที่ 2 (แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติแผนการปฏิรูปประเทศ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และนโยบายและแผนว่าด้วยความมั่นคงแห่งชาติ) เพื่อถ่ายทอดลงสู่หน่วยงานแต่ละระดับ ให้มีความสอดคล้องมุ่งสู่เป้าหมายเดียวกัน

                 1.2 การถ่ายทอดเป้าหมายและแนวนโยบายสู่แผนปฏิบัติการด้านการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ระยะ 5 ปี พร้อมทั้งกำหนดหน่วยงานรับผิดชอบที่ชัดเจนเพื่อนำไปสู่การปฏิบัติให้เห็นผลเป็นรูปธรรม โดย สคทช. จะชี้แจงทำความเข้าใจและเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ให้กับหน่วยงานทั้งภาครัฐ รัฐวิสาหกิจ ภาคเอกชน องค์การพัฒนาชุมชน เพื่อนำนโยบายและแผนฯ ไปผนวกไว้ในแผนแม่บทของหน่วยงานเพื่อให้มีความสอดคล้องและเป็นไปในทิศทางเดียวกัน

                 1.3 การสร้างความเข้าใจในบทบาทของแต่ละภาคส่วนทั้งหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน องค์กรพัฒนาเอกชน สถาบันการศึกษา รวมถึงประชาชนเพื่อให้เข้าใจบทบาทตนเอง รวมทั้งยอมรับและตระหนักถึงความสำคัญของนโยบายและแผนฯ นำไปสู่การดำเนินงานที่สอดประสานกันในการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ

                 1.4 การสร้างระบบการกำกับการตรวจสอบการดำเนินงานตามนโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศให้มีประสิทธิภาพ เช่น การพัฒนาตัวชี้วัดเป้าหมายที่มีลักษณะบูรณาการร่วมกันระหว่างหน่วยงาน การรายงานผลความคืบหน้าของเป้าหมายและตัวชี้วัด รวมทั้งปัญหาและอุปสรรคในการถ่ายทอดไปสู่การปฏิบัติให้ คทช. เพื่อกระตุ้นและเร่งรัดให้การขับเคลื่อนนโยบายและแผนฯ บรรลุเป้าหมาย

          2. การติดตามความก้าวหน้าและทบทวนนโยบายและแผนฯ เป็นระยะทุก 5 ปี เพื่อพิจารณาความสำเร็จและปัญหาอุปสรรคในการดำเนินงาน รวมทั้งกำหนดแนวทางการดำเนินงานเพิ่มเติมและข้อเสนอแนะเสนอต่อ คทช. เพื่อให้การขับเคลื่อนนโยบายและแผนฯ ในแต่ละช่วงระยะเวลาเกิดประสิทธิภาพ

          ผลกระทบ (ร่าง) นโยบายและแผนฯ (พ.ศ. 2566 - 2580) จะเป็นกรอบนโยบายและทิศทางการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศที่เอื้อต่อการเสริมสร้างการเติบโตทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม รวมทั้งสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม ลดความเหลื่อมล้ำและสร้างความเป็นธรรม เพื่อให้การเติบโตของประเทศเป็นการเติบโตที่ยั่งยืน สร้างความสมดุลในมิติเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ส่งผลให้ประเทศไทยมีการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยทุกคนได้รับประโยชน์อย่างทั่วถึงและเป็นธรรม

(โปรดตรวจสอบมติคณะรัฐมนตรีที่เป็นทางการจากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีอีกครั้ง)

ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์  จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) 22 พฤศจิกายน 2565

สำนักโฆษก   สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี โทร. 0 2288-4396

A11972

Click Donate Support Web